Er is een betekenisverschil.

 

mensheid

het menselijk ras
De mensheid begon niet met twee personen.

 

menselijkheid

menslievendheid, menselijke waardigheid
Wie redelijkheid zaait zal menselijkheid oogsten.

 

Een bekend twijfelgeval is misdaden tegen de mensheid / menselijkheid. Een begrip dat sinds de Tweede Wereldoorlog gebruikt wordt voor oorlogsmisdaden, zoals uitroeiing en deportatie. Het is een vertaling van crimes against humanity. En humanity kan zowel mensheid als menselijkheid betekenen.

 

In België en bij het Internationaal Strafhof in Den Haag wordt doorgaans mensheid gebruikt. De redenering is dan dat je geen misdaad tegen een menselijke eigenschap kunt begaan, en dat de misdaden zo erg zijn dat ze de hele mensheid aangaan. In Nederland wordt doorgaans menselijkheid gebruikt. De redenering is dan dat de misdaden niet de hele mensheid betreffen, maar alleen bevolkingsgroepen, en dat het gaat om de aantasting van de menselijke waardigheid. Daarom verdient menselijkheid een lichte voorkeur.

 

Dit terzijde. In Nederland zou men eigenlijk moeten spreken van misdrijven tegen de menselijkheid, want misdaden is, anders dan in België, geen juridische term. Maar misdaden mag ook in algemene zin worden gebruikt. Zie misdaad / misdrijf.