Er is een klein verschil in betekenis, en een groot verschil in gebruik.
guur
onaantrekkelijk: van het weer: koud+nat+winderig
Vijf tips om het binnen gezellig te maken als het buiten te guur is.
onguur
onaantrekkelijk, akelig, schrikwekkend, vooral van personen
Lowlands waarschuwt festivalgangers voor zakkenrollers en ‘andere ongure lui’
Het woord guur wordt ook gebruikt in de betekenis ‘onherbergzaam’: Het bleek een verlopen cafeetje te zijn in een heel gure omgeving bij een oud industrieterrein. Het woord onguur wordt soms ook nog gebruikt voor het weer, maar dit wordt in woordenboeken al jaren als verouderd bestempeld.
Dit woordpaar is het enige (?) paar waarbij het voorvoegsel on- geen ontkennende betekenis heeft. Oorspronkelijk ontkende on- wel de betekenis van ‘guur’ toen ‘guur’ nog ‘vriendelijk’ betekende. Maar om toch wel doorgrondelijke redenen is onguur in de negatieve betekenis verkort tot guur: De oorspronkelijke positieve betekenis van ‘guur’ werd niet meer als zodanig herkend.
Voor taalgebruikers die van logica houden is het woordpaar guur-onguur misschien een aanleiding om ‘gezouten’ kritiek te leveren op ons taalsysteem. Maar die taalgebruikers kunnen altijd nog een variant bedenken op het verhaal over het weersbeestje uit de Opperlandse Taal- en Letterkunde van Battus, het weersbeestje dat besuisd en stuimig door de tuin vloog en zich voortaan beschoft wilde gaan gedragen. Elk taalsysteem blijft wrikbaar.
