De woorden worden vaak door elkaar gebruikt. Toch is er soms een subtiel verschil.
collectie
een verzameling van waardevolle en zeldzame objecten
De online collectie bevat slechts een klein gedeelte van wat u in ons museum kunt bekijken.
verzameling
een geheel van bijeengebrachte voorwerpen of bij elkaar horende objecten
Deze doos bevat een verzameling van bijzondere voorwerpen die mijn vader op zijn lange reizen heeft meegenomen.
De woorden verschillen in drie betekenisaspecten. 1. Bij een verzameling gaat het meer algemeen om het bijeengebracht zijn. Daarom spreken we niet over een materiaalcollectie
maar over een materiaalverzameling. 2. Een collectie is bijeengebracht om te tonen aan belangstellenden. Daarom adverteert een modezaak niet over de nieuwe verzameling damesmode, maar over de nieuwe collectie damesmode. 3. In een collectie ligt het accent eerder op het gelijksoortige van de verzamelde objecten of op een deel van een verzameling. Bij een fotocollectie denk je eerder aan foto’s uit een bepaalde periode of over een bepaald thema. Maar in de volgende zin zou collectie heel vreemd zijn: Zo breng je structuur aan in je fotoverzameling. Wel zijn er tegenvoorbeelden: we spreken niet over een getallencollectie, maar over een getallenverzameling.
Intrigerend zijn de betekeniselementen ‘waardevol en zeldzaam’. Het verschil tussen verzameling en collectie op dit punt komt goed uit in de volgende zin: De verzameling mineralen uit zijn jongensjaren is uitgegroeid tot een prachtige collectie. Proef ook het verschil tussen fotoverzameling en fotocollectie. En vergelijk verzamelobject en collector’s item. Een tegenvoorbeeld lijkt de kunstverzamelaar die een collectie opbouwt. Maar hier gaat het om het werkwoord ‘verzamelen’. Een ‘collectioneur’ klinkt hier toch wat te veel ‘TEFAF’. (The European Fine Art Fair, jaarlijks in Maastricht.) Een collectie is dus een bijzondere verzameling.
Is het onderscheid waterdicht? Hier een proefje.
Welk woord gebruik je bij de volgende voorbeelden? Of kunnen beide woorden?
Collectie Verzameling
Munten … …
Sigarenbandjes … …
Zilveren eierdopjes … …
Bij munten kunnen beide woorden, afhankelijk van de waarde en de zeldzaamheid: een muntencollectie is meer bijzonder dan een muntenverzameling. Bij sigarenbandjes spreek je eerder van een verzameling. Zeldzaam, dat wel, maar waardevol? En bij zilveren eierdopjes zou je alleen van een collectie spreken als het gaat om een verzameling in een museum. Een honderdtal van die dopjes in een vitrine thuis, noem je toch eerder een verzameling.
