De woorden verschillen nauwelijks in betekenis (en dat is jammer).
berustend
zich neerleggend bij, zich schikkend in het onvermijdelijke
‘De corruptie hier ga ik niet oplossen’, sprak hij berustend. ‘Ik ben geen Don Quichot.’
gelaten
kalm, lijdzaam
Gelaten liet zij de vernederingen over zich heen komen.
De woorden worden ook wel door elkaar gebruikt. Maar er is een subtiel verschil. Met berustend geef je eerder aan dat je ‘rust’ neemt, dat je geen moeite wil doen om iets te veranderen. Dat is dus afzien van een activiteit. Met gelaten geef je eerder een innerlijke gesteldheid aan, waardoor je zonder verzet iets over je heen laat komen.
Toch is het jammer dat gelaten niet de betekenis heeft van het begrip gelatenheid dat centraal stond bij de middeleeuwse mystieke denker Meister Eckhart. In het boek
Gelatenheid in de kunst: Nijhoff, Braque, Kawabata (2018) heeft Gerard Visser hier prachtig over geschreven. Op pag. 425 schrijf hij over gelatenheid als: “het loslaten van het gefixeerd zijn op de dingen, ter wille van het zich verlaten op – zich inlaten met – een openheid die de dingen zijn laat.”
Ik probeer gelaten wel eens in deze betekenis te gebruiken en te praktiseren, maar
berustend moet ik nu zeggen dat ik het bij een paar pogingen heb gelaten.