De woorden betekenen nagenoeg hetzelfde, maar ze zijn niet altijd inwisselbaar.

 

speurtocht

zoektocht, wandeling met zoekopdracht (als spel)

  • Wetenschappers zoeken hulp bij speurtocht naar leven op de maan.
  • Als je 13 bent, is een speurtocht op je verjaardag misschien wat kinderachtig.

 

zoektocht

een activiteit gericht op het vinden van iets of iemand

  • Deze nieuwe cd moet je zien als een zoektocht naar een nieuwe muzikale waarheid.
  • Amber Alert activeert duizenden mensen in zoektocht naar het vermiste kind.

 

Het verschil tussen speurtocht en zoektocht is het verschil tussen speuren en zoeken. Bij speuren gaat het eerder om ‘een spoor volgen’ of ‘opsporen’. Je wilt iets vinden dat op een bepaalde plaats is achtergelaten. Het kan ook gaan om een persoon die zich ergens moet bevinden en sporen heeft achtergelaten. Bij speuren gaat het eerder om ‘nauwkeurig zoeken’. De betekenis van zoeken is veel algemener: ‘proberen te vinden’. Wel zijn de activiteiten van speuren en zoeken niet altijd duidelijk te onderscheiden: Als je in een speurtocht sporen volgt, moet je die sporen natuurlijk eerst zoeken.

 

Het verschil in betekenis komt mooi tot uiting in het verschil tussen een speurhond en een zoekhond. Een speurhond volgt een spoor, bijvoorbeeld van een vermiste persoon. Een zoekhond is getraind om iets te vinden, bijvoorbeeld een narcotica-zoekhond of drugshond voor het zoeken naar verboden middelen in bagage.

 

Zijn er zinsparen te bedenken waarbij het verschil in betekenis duidelijk oplicht? Dus het algemene zoeken en het meer specifieke speuren met behulp van sporen? Wat zijn uw associaties bij de volgende zinnen?

 

  • Rondom het dorp was een speurtocht georganiseerd.
  • Rondom het dorp was een zoektocht georganiseerd.

 

Bij een speurtocht denk je toch eerder aan een spel, bij een zoektocht eerder aan een vermissing. Maar als bij die vermissing duidelijk is dat de vermiste persoon dingen heeft achtergelaten, zou in zo’n context speurtocht ook heel goed passen. Hoe dan ook, het zoeken naar betekenisverschil is hier eerder een zoektocht dan een speurtocht.