De woorden hebben betrekking op verschillende aspecten van vrouwelijkheid en mannelijkheid.
geslacht
formele variant van sekse, genitaal kenmerk van man of vrouw
- Dit is wel een heel ouderwets formulier, want er staat nog ‘geslacht M/V’.
- Dit schilderij werd ooit geweigerd omdat het geslacht van het naaktmodel zo overduidelijk werd afgebeeld.
gender
sekse zoals ervaren (geaardheid, identiteit), sekse als geheel van sociaal-culturele kenmerken
- Vanwege krappe huisvesting heeft ons kantoor al jarenlang een genderneutraal toilet.
- Het begrip ‘gender’ is in lhbtiq+-context veel genuanceerder dan binaire seksualiteit.
- Bij een transgender komt de genderidentiteit niet overeen met het geslacht dat in de geboorteakte staat vermeld.
sekse
biologische aanduiding voor het onderscheid man-vrouw
- Gek dat je bij sekse eerst denkt aan het vrouwelijk geslacht, dat is toch seksistisch!
- Overdag een overall, ’s avonds een onesie – sekseneutrale kleding wordt steeds normaler.
- Van wie is de uitspraak ‘sekse zit tussen je benen en gender tussen je oren’?
Voor de liefhebster of liefhebber nog twee vragen.
1. Hoe hangt de sekse-betekenis van geslacht (‘sekse’) samen met de andere betekenissen van geslacht: ‘generatie’, ‘afkomst’ of plantensoort of taalkundige term (het geslacht van woorden)? Er is veel kundige speculatie in etymologische woordenboeken. Het zou kunnen gaan om het ‘slaan’ van ‘een weg inslaan’. Als je dezelfde weg inslaat als anderen, behoor je tot dezelfde soort, tot hetzelfde ‘slag’ mensen. En geslacht in de betekenis ‘sekse’ zou dan betekenen dat je tot dezelfde soort behoort als andere mannen of vrouwen.
2. Gender kent de Nederlandse uitspraak ‘chender’ en de Engelse uitspraak ‘dzjender’. Is het eerder ‘chender’ in medische en neutrale context, en heeft ‘dzender’ een woke-factor? Uiteraard vraag ik dit volledig genderneutraal.
