De woorden verschillen in betekenisnuancering, en beschrijven is ook ruimer van betekenis.
beschrijven
in woorden weergeven
- We beschrijven in deze handleiding hoe je papierklei kunt maken voor een papier-maché.
- In ons behandelplan staat precies beschreven wat de vervolgstappen zijn.
omschrijven
bij benadering in woorden weergeven, proberen aan te duiden
- Het milieu wordt omschreven als de biologische leefomgeving, ofwel alles om ons heen: grond, lucht en water.
- In dit taalspel moeten de leerlingen voor klasgenoten een voorwerp omschrijven, maar mogen ze dat voorwerp zelf niet noemen.
Bij beschrijven speelt soms ook het aspect ‘opsomming’ een rol, zoals in boedelbeschrijving. En omschrijven betekent vaak dat er een definitie wordt gegeven, of een poging daartoe.
Het woord beschrijven kent ook nog een letterlijke betekenis en een bijzondere andere betekenis: ‘zich volgens een kromme lijn bewegen’:
- Onderzoekers komen met een bijzonder soort papier dat je wel twintig keer kunt beschrijven.
- De vogel, op zoek naar een prooi, beschreef grote kringen hoog in de lucht.
Het is niet verwonderlijk dat beschrijven en omschrijven worden verward. Want als je iets in woorden weergeeft (beschrijven), kan het voorkomen dat het minder precies gebeurt (omschrijven). Toch blijven er verschillen. De volgende voorbeelden kunnen dit verder verduidelijken. Welk woord kies je?
- Op deze flora-site staan de meest voorkomende bermplanten beschreven / omschreven.
- Kun je beschrijven / omschrijven hoe de inbreker eruit zag?
In het eerste voorbeeld heeft beschrijven de voorkeur. Het gaat om iets concreets, de bermplanten. Bij omschrijven lijkt het eerder te gaan om meer abstracte zaken. Het tweede voorbeeld lijkt een klein betekenisverschil te suggereren. Bij beschrijven kun je iets precies benoemen. Bij omschrijven is er meer onzekerheid. Daarom zeggen we ook niet bij benadering beschrijven maar bij benadering omschrijven. Het verschil tussen deze twee verwarwoorden lijkt nu voldoende helder omschreven, nee beschreven.
